“Ik ben behulpzaam, xxS”. Het raakt me diep wanneer ik een roosje krijg aangereikt van een man die zojuist een korte act heeft gedaan in de wasserette waar hij z’n dagbesteding doet. We worden in een groep van zo’n tien personen rondgeleid door de Van Mesdag kliniek in Groningen. Hier zijn we voor een unieke theaterwandeling en het zijn af en toe de patiënten die voor ons spelen of zingen.
Met deze wandeling bieden de theatermakers van Schout bij Nacht de mogelijkheid om de forensisch psychiatrische kliniek eens vanuit een heel ander perspectief te bekijken. Heel eerlijk moet ik bekennen dat ik deze instelling nooit veel anders heb bekeken dan dat er misdadigers behandeld worden die allemaal zo gevaarlijk zijn als Hannibal Lector in Silence of the Lambs.
Het is dan ook best wel spannend wanneer ons bij de ingang wordt gevraagd naar legitimatiebewijs, of we ook steekwapens bij ons hebben en we vervolgens door detectiepoortjes moeten. We maken niet alleen kennis met de discipline en geschiedenis van de Van Mesdag kliniek, we ontmoeten ook de patiëntenbegeleiders en komen op plekken die nooit eerder publiekelijk toegankelijk waren.
Nadat we door diverse sluizen zijn gegaan, staan we vervolgens oog in oog met de bewoners, de patiënten zelf die in hun werkplaats zingen over hun toekomst of zich afvragen of ze nog een vriend zijn of alleen nog maar een veroordeelde. Hier zijn criminelen, monsters, gevangenen of hoe ze ook worden genoemd of bekeken ineens mensen en dat grijpt me toch wel aan.
Fysieke nabijheid creëren, deze bedoeling heeft theatermaker Dio van Velden met de rondleiding. Daar is hij zeker in geslaagd. Even komen enkele patiënten van de TBS-kliniek achter hun masker vandaan, even zijn het personen die dichtbij ons staan. Oh zeker, deze mannen zitten hier niet voor niets, maar ook zij zijn mensen met dromen voor de toekomst.
