Een gemiddelde Nederlander zal er geen touw aan vast kunnen knopen waarover er in de uitzendingen van Umoja Radio gesproken wordt en ook de bijbehorende site biedt voor hen weinig aankooppunten. Toch is de boodschap die de radiomakers brengen bij de meesten niet onbekend: ze vertellen het goede nieuws van het evangelie! De gebroeders Emanuel en Imani Mchimbwa – beiden lid van de christelijke gereformeerde kerk vrijgemaakt in Surhuisterveen – zijn de drijvende veer achter dit radiostation.
Een internetkabel loopt op de Bloemkamp 22 in Surhuisterveen vanuit de meterkast langs de trap omhoog naar de zolder. Op deze ruimte is een studio gevestigd vanwaaruit door dat ene dunne kabeltje wereldwijd het evangelie wordt verspreid. De taal die op het station gebruikt wordt is Swahili en dat lijkt vanuit Nederland vrij onlogisch, maar de mannen kunnen uit statistieken lezen dat er veel behoefte is aan hun activiteiten.
“We weten zeker dat er in deze categorie heel veel mensen niet naar de kerk gaan”, probeert de 27-jarige Emanuel Mchimbwa het project uit te leggen dat hij samen met zijn twee jaar jongere broer en nog drie kameraden heeft opgezet. “Op deze manier hebben wij de mogelijkheid om in onze Afrikaanse taal toch heel veel mensen met het goede nieuws te bereiken.”
Vanaf oktober vorig jaar telt hun site Umojaradio.nl bijna tweehonderdduizend hits met maandelijks een gemiddelde van ruim tienduizend. Iedere avond vanaf acht uur is de zender on-line en worden er tot zo地 tien uur onder meer gesprekken gevoerd, vragen beantwoord en christelijke mu-ziek gedraaid. ’t Is geen hobby wat de mannen doen, ze hebben duidelijk de intentie om de liefde van God met hun naaste te delen via de uitzendingen.
Geschiedenis
Voor dit artikel in De Regenboog is Emanuel de woordvoerder van Umoja-radio. Een burgeroorlog in zijn geboorteland Congo deed hem op achtjarige leeftijd samen met zijn familie vluchten. “Het was echt rennen voor je leven weet Emanuel zich nog te herinneren. “Overal achter je hoorde je schoten.Vluchten was voor hen de enige mogelijkheid, waar naartoe dat was niet bekend en bovendien kon je niets meenemen.”
Na zo’n twee dagen lopen belandden ze in Tanzania in een vluchtelingenkamp waar ze elf jaar verbleven. Pas in augustus 2007 verbleef Emanuel eerst zo’n vijf maanden in een opvangcentrum in Amersfoort. Daar gingen ze naar een christelijke gereformeerde gemeente. Gemeenteleden van deze kerk kwamen naar het centrum om mensen de weg naar de kerk te wijzen. Vervolgens kreeg de familie een woning in het nabij Surhuisterveen gelegen Augustinusga. Van daaruit gingen ze eerst naar de kerk in Drogeham. Hier voelde de familie toch een duidelijk verschil met de kerk in Amersfoort. “Het was allemaal veel strikter”, vergelijkt Emanuel globaal. Vanaf 2011 wonen ze in Surhuisterveen en kerken sindsdien bij de christelijk gereformeerd vrijgemaakte gemeente in De Regenboog. Hier voelt de familie zich thuis.
“Zelfs de dominee maakt hier af en toe een grapje”, glundert de donkergekleurde jongeman die dit soort vrijheid veel meer verwacht in een kerk. “Dat voelt veel meer vrij.” Dat de predikant hem en zijn familie regelmatig betrekt bij de diensten en vraagt hoe het gaat, vindt hij ook bijzonder. “We hebben dit alles gezien als een groot welkom”, vat hij samen. “We voelen ons hier zeer welkom binnen de gemeente.”
Hij weet dat veel Nederlanders een vooroordeel hebben over gekleurde mensen, maar de familie ervaart dat niet als een belemmering. “We proberen zoveel mogelijk goeds van onszelf te laten zien.” Het was echt een nare ervaring is het enige dat Emanuel nu nog kan of wil zeggen over de periode waar in hij op de leeftijd van acht jaar toch behoorlijk wat heeft meegemaakt.”Je moet echt alles opnieuw opbouwen.”
Dat heeft hij dan ook letterlijk gedaan. Met handen en voeten maakte hij zich in acht maanden tijd de Nederlandse taal meester. “Op een mp3-speler zong ik liedjes van onder meer Nick & Simon mee; ik had geen flauw benul waar het over ging, maar zo leerde ik wel de taal”, vertelt hij over zijn eerste weken in Nederland. Op dit moment studeert Emanuel de HBO-opleiding sociale juri-dische dienstverlening. In de avonduren maakt hij naast zijn studie nog enkele uren vrij voor de radiouitzendingen.
Diaken
Alweer een poosje is hij tevens als diaken lid van de kerkenraad en dat bevalt hem prima. “Het was eerst wel even wennen, maar het is echt leuk”, glimlacht Emanuel, vertellend dat hij in een leuk groepje van de diaconie opereert dat veel via een digitale applicatie vergadert, en dat gaat super. Heel bijzonder vindt hij dat er buiten de serieuze zaken van de kerkenraad ook grapjes kunnen worden gemaakt.
Radiostation
Op het internetradiostation Umoja brengen ze ’s avonds het goede nieuws, het evangelie. “Veel mensen weten niet hoe belangrijk God is”, probeert Emanuel hun project uit te leggen. “Ik ervaar het als een groot wonder dat ik nu in alle vrijheid in Nederland woon en vind dat iets om uiterst dankbaar voor te zijn.” Dat wil hij samen met zijn broer Imani en enkele vrienden die eveneens het nodige hebben meegemaakt graag aan andere mensen duidelijk maken.
De mannen zijn begonnen met het maken van off-line uitzendingen en plaatsten deze op YouTube. Pas sinds vorig jaar zijn ze als stichting echt bezig om via een stream op internet live uit te zenden. Naast veel gospelmuziek in Swahili worden de uitzendingen gevuld als praatprogramma. “Hier vindt veel discussie plaats, we proberen met echte levende voorbeelden te bevestigen wat er in de Bijbel is gebeurd.”
Daarnaast discussiëren ze in de uitzending over hoe mensen hier kunnen en moeten leven; mensen vertellen in de uitzendingen wat ze zoal hebben beleefd. “Daarmee kun je vertellen wat je zoal gedaan hebt om er na een nieuwe start weer bovenop te komen, daar help je iemand verder mee”, zo weten de presen-tatoren. “Dat willen we graag aan andere mensen doorgeven. Niets is onmogelijk, alles kan! Wie internet heeft, kan radio Umoja ontvangen!”
Tevens wordt de boodschap uit de verkondigingen die dominee Den Hertog zondags in De Regenboog vertelt, vertaald in Swahili en in deze taal verder verkondigd. De dagelijkse voorbeelden die hij daarin stelt en de conclusie die hij daaraan verbindt, die wordt verder verteld, wereldwijd!
Daarnaast is er regelmatig een sportprogramma en wordt onder meer besproken hoe een goed huwelijk op basis van kennis in de Bijbel kan worden onderhouden. “We genieten eerst van de vele gospelliederen die in Swahili worden gezongen en die iedereen begrijpt en vervolgens luisteren we naar een boodschap van onze eigen of een andere predikant vat Emanuel het programma samen.
Samen
Over de naam van hun radiostation – Umoja betekent ‘samen’ – hoefden de makers ervan niet lang na te denken: “Liefde is het grote gebod, we moeten onze naaste liefhebben en dus moeten we ook veel dingen samen doen; ook al denken we soms anders. Radio verbindt mensen met elkaar.”
Emanuel, Imani, Rukoka, Byams en Rama willen graag doorgaan met wat ze nu aan het doen zijn. “Wij roeien met de riemen die we nu hebben”, blikt Emanuel op de apparatuur die ze nu op de zolder hebben staan.”Maar we zouden graag verder willen uitbreiden.” Zo zou het team graag een eigen studio hebben: ze zitten nu toch wel bij iemand thuis en deze hebben dus iedere dag andere mensen over de vloer en dat is niet altijd even handig…
Daarnaast wil het radioteam graag mensen over de vloer die mee komen discussiëren, hun verhaal komen vertellen of een getuigenis doen. Dat maakt het geheel toch levendiger, alleen is de drempel voor deze mensen nu nog wel hoog, wanneer ze bij iemand thuis aan moeten bellen. Ook de apparatuur om gesprekken via de telefoonlijn te voeren zouden ze graag willen verbeteren.
Het kerkgebouw De Regenboog of inloophuis ’t Carillon zouden zich bijvoorbeeld prima lenen voor de uitzendingen van de radio-uurtjes. “Wij zouden graag een getuigenis programma willen; een uitzending waarin mensen vertellen wat God voor hen gedaan heeft”, legt Emanuel het idee achter een voor iedereen toegankelijke studio uit. “Een eigen ruimte belemmert ons in alles veel minder, van daaruit zouden we in van alles uit kunnen breiden.”
Geloof
God is wel het belangrijkste in ons leven zo vat Emanuel samen. “Dat willen wij graag met iedereen delen.” Hij weet dat veel Swahili-sprekende mensen niet naar de kerk gaan daar ze er in hun beleving geen tijd voor hebben. Ook gaan er mensen naar de kerk die er helemaal niets van begrijpen. “Met de radio proberen we al deze mensen toch op een andere manier te bereiken.”
“Ik zou graag een getuigenis willen brengen”, vertelt Emanuel en hij weet dat er met hem vele broeders en zusters zijn die dat ook willen doen. “Er gebeuren veel meer wonderen dan wij zien, het is goed om deze ervaringen en voorbeelden met elkaar te delen. Ook al is er maar één persoon die dit hoort, dan is het plan geslaagd.”
Veel mensen die hebben niet door dat God het was die ook voor hen de goede dingen heeft gedaan, weet Emanuel. Zijn geloof is rotsvast aan de hand van alles wat hij heeft gezien en wat God voor hem gedaan heeft. God bestaat echt, daar is hij van overtuigd. “Wij hebben heel duidelijk dingen gezien die Hij gedaan heeft. We zijn als christen opgevoed en niets en niemand heeft ons daar vanaf kunnen krijgen.”
Deze boodschap deelt hij – samen met zijn broer en vrienden – met liefde iedere dag weer met zijn naaste. Dagelijks hebben ze twintig tot maximaal honderd-twintig unieke luisteraars. Dat is vanwege de stream waarvoor ze betalen voorlopig het uiterste, maar langs diverse andere wegen wordt het signaal doorgegeven. Eigenlijk weten de radiomakers dus niet hoeveel luisteraars ze elke keer hebben.
“Overal waar ze maar internet hebben, kunnen ze ons ontvangen”, weet Emanuel die onlangs nog contact had met luisteraars uit Libi. “Het is mooi dat er veel mensen naar ons luisteren. Het is een ieders eigen keus wanneer hij of zij niet naar de kerk gaat, maar op deze manier kunnen we hen toch met het geloof bereiken en de goede boodschap doorgeven.” Iedere avond om acht uur begint de uitzending van Radio Umoja en dan gaan de mannen door tot een uur of tien, dat hangt vooral af van de vragen die de mensen hebben.
Op zondag wordt een half uur eerder begonnen. Alle vijf presentatoren ‘zenden’ op deze tijden uit vanaf de studio aan de Bloemkamp. Het is bijzonder wat deze jongens brengen en sommige Nederlanders zullen het dan ook jammer vinden dat ze het wel kunnen beluisteren maar niet kunnen volgen. “Maar we zijn bezig om ook iets voor de jongeren in Nederlands te vertalen”, vertelt Emanuel over een spel met bijbelvragen dat mogelijk in de kerk gespeeld kan worden. Wij hebben wel plannen…”
Plannen
Wat voor plannen God met hun radiostation heeft, dat weten de Swahili sprekende radiomakers niet. In Afrika zijn de mensen gewend dat alles wat goed gaat te koppelen aan God, dat heeft Hij gedaan; niets gebeurt zonder reden aldus Emanuel die weet dat ‘ie naar zichzelf moet kijken wanneer er dingen fout gaan. God gebruikt ook nare dingen om mij te sturen zoals Hij wil. Ik zie het wel, alles wat we krijgen komt van God! Daar zijn deze mensen van overtuigd en ze weten dat alles wat je hebt, je altijd aan mensen kunt geven.
Stichting Umoja Radio
IBAN: NL67INGB0006538845
BIC: INGBNL2A
(Dit artikel is gepubliceerd in De Regenboog van juli 2015, Nederlands Dagblad van 27 juli, Friesch Dagblad van 30 juli en De Wekker)