Wandelpastor loopt mee en luistert zonder oordeel te vellen
Bij een pastoor denk je al snel aan een hoogstaande katholieke persoonlijkheid. Om je verhaal kwijt te kunnen zou je je misschien dan ook niet meteen wenden tot zo’n kerkelijk werker en je hart uitstorten bij een wandelpastor lijkt ook nog een stap te ver. Toch ligt de drempel tot een wandelcoach heel laag: ga gewoon met Sjoukje Vro0m te wandelen; zij is sinds kort werkzaam als wandelpastor…
Een artikel in een christelijk tijdschrift over de wandelpastor trok haar aandacht. De formule die deze organisatie hanteerde leek Sjoukje wel wat en ze besloot zich hierbij aan te sluiten. Een ieder die met problemen te kampen heeft en hierover wel zijn of haar hart wil luchten bij een vertrouwelijk persoon, kan een wandel-pastor inschakelen.
“Wandelen helpt mij sowieso al om mijn hoofd leeg te maken”, heeft Sjoukje geleerd en ze geniet daarbij ook nog eens graag van al het moois in de natuur. “Ik vind het heerlijk om buiten te zijn en wandel graag. Het is dan voor mij ook heel eenvoudig om daarbij iemand mee te nemen.” En zo werd Sjoukje – die daarnaast nog houdt van onder meer hardlopen en zwemmen – wandelpastor.
Het praten over moeilijke onder-werpen tijdens een wandeling gaat nu eenmaal gemakkelijker en de combi-natie met buitenlucht en natuur schept een prachtig concept. Sjoukje ontdekte echter al snel dat de drempel bij een organisatie hoger kan worden doordat er een financiële bijdrage geleverd moet worden. “Ik besloot om het zelf belangeloos op te pakken en ben voor mezelf begonnen.”
De term wandelpastor vond Sjoukje wel mooi, omdat een pastor ook wel iets heeft van een herder die in de vrije natuur oploopt met z’n schapen en oog heeft voor hen; een pastor heeft daarnaast zorg voor mensen die het geestelijk iets zwaarder hebben. “Bovendien vind ik dit wel bij me passen omdat ik het uit vanuit mijn christelijke visie doe; een beetje het omzien naar elkaar.
Werk
Sjoukje is getrouwd met Riemer en woont in Surhuisterveen en werkt vier dagen per week bij de reclassering in Leeuwarden. Hier adviseert ze de rechtbank over mensen die nog verdachte zijn over wat voor straf er moet komen en ze maakt voor hen een hulpverleningsplan. Daarnaast begeleidt ze mensen die als strafmaat-regel terbeschikkingstelling (tbs) kregen opgelegd.
“Voor deze baan ben ik voorzeker opgeleid om gesprekken te voeren”, vertelt ze over de ervaring die ze heeft opgedaan in haar werk om te praten met mensen. “En onlangs ben ik begonnen met jeugdpastoraat binnen de gemeente waar ik lid van ben.”
Ook heeft Sjoukje bij diverse activi-teiten van de Evangelische Omroep geholpen bij het verlenen van nazorg en ze draait alweer een aantal jaren mee met Youth Alpha, een project waar veel gepraat wordt met jongeren. “Praten met mensen heeft heel erg mijn interesse”, legt Sjoukje uit. “Waarom doen mensen de dingen die ze doen, wat zit daar altijd achter…”
In haar werk komt ze plegers van delicten tegen en – hoewel het nooit goed te praten is – leert ze door met hen te praten wel beter te begrijpen wat er achter ligt. Door mensen bepaalde vragen te stellen, probeert Sjoukje het gesprek in een dusdanige richting te sturen dat het zo mogelijk zelfs tot een oplossing komt. “Soms kan alleen het luisteren naar een achterliggend verhaal al heel goed doen.”
Om haar kennis nog meer bij te spijkeren gaat Sjoukje binnenkort deelnemen aan een cursus wandelcoach, waarbij ze leert om tijdens de gesprekken meer gebruik te maken van de dingen die ze tegenkomt in de natuur. Zo zou ze bijvoorbeeld een omgevallen boom kunnen laten zien als obstakel in een leven of een kruising als keuzemoment voor een kruispunt in het leven.
Gang van zaken
Op het social mediakanaal Facebook heeft Sjoukje een account aangemaakt waar mensen zich kunnen aanmelden voor een afspraak met haar, ze kunnen ook bellen of mailen. “Het enige dat ik in eerste instantie hoef te weten is hoeveel kilometer je wilt lopen”, aldus Sjoukje die in haar eigen omge-ving wel een aantal routes in gedachten heeft. Tijdens de wan-deling vraagt ze dan wel wat haar wandelmaat zoal bezighoudt.
Sjoukje laat zich niet weerhouden door regen of slecht weer om te gaan wandelen. “Wat voor weer het ook is, ik loop wel”, vertelt ze over het eerste gesprek dat ze had wat ook plaatsvond in harde regen. “Al pratend komen we wel op bepaalde punten uit.”
Door allerlei gesprekstechnieken probeert de wandelpastor zaken helder te krijgen, te laten zien waar dingen mee samen kunnen hangen, waarom degene ertegen aanloopt en hoe problemen breder zijn te trekken. “Het is ook maar net wat iemand wil”, probeert Sjoukje de bedoeling van de gesprekken duidelijker te maken. “De één wil advies en de ander wil alleen maar zijn of haar verhaal vertellen.”
Natuurlijk kan het ook gebeuren dat de wandelpastor in gesprekken belandt die haar boven de pet gaan en waarbij ze moet doorverwijzen naar professionele hulp. “Als ik niet kan bieden wat diegene nodig heeft, zal ik dat zeker zeggen”, aldus Sjoukje over mensen die bijvoorbeeld hun gewone dingen niet meer kunnen doen of meer zware psychische klachten hebben.
Iedere gesprekswandeling is toch wel weer een beetje spannend, blikt Sjoukje vooruit op de gesprekken die ze in de toekomst hoopt te voeren. “Je weet natuur-lijk niet waar de mensen mee komen.” Ze weet echter dat ze de problemen van haar wandel-partners ook niet hoeft op te lossen. “Ik hoef alleen maar mee te lopen, aan te horen en zo mogelijk handvaten te geven. Dat geeft al een stuk minder druk.”
Sjoukje verwacht vooral te maken te krijgen met veel voorkomende problemen zoals onzekere persoonlijkheden, burn-out klachten, mensen die niet zo lekker in hun vel zitten of steeds maar weer tegen dezelfde problemen op blijven lopen. Van de mensen wordt vandaag de dag steeds meer gevraagd en verwacht, en daardoor geraken ze ook gemak-kelijker in de knel, weet Sjoukje over de huidige maatschappij die steeds maar jachtiger wordt. “Bovendien lijkt het tegen-woordig zo dat alles maar goed gaat, kijk naar de veelal positieve berichtgeving op de social media. Iedereen vergelijkt dat maar al te graag met zichzelf, en als het dan eens niet zo lekker loopt…”
Niet iedereen heeft vrienden waar je alles mee kunt of durft te bespreken. Ik wil graag zonder oordeel luisteren naar mensen en op deze manier helpen”, vat Sjoukje haar werk als wandel-pastor samen.
Ze vindt het bijzonder wanneer ze mensen die worstelen met problemen een stukje verder kan helpen en wil graag voor hen een luisterend oor zijn. Het praten tijdens het lopen ziet ze als een hele bijzondere manier van therapie. “Je hoeft elkaar niet aan te kijken, je hebt een actieve houding en als er een stilte valt, hoeft dat helemaal niet ongemakkelijk te zijn.”
Dat is heel wat anders dan dat je tegenover elkaar zit in een spreekkamer, waar een vallende stilte al snel ongemakkelijk kan zijn wanneer je tegenover elkaar zit. “Nee laten we maar lekker buiten in de frisse lucht naast elkaar lopen”, kiest Sjoukje voor het wandelconcept. “Dan ben je in beweging en gelijk aan elkaar; dit kan hele mooie gesprekken opleveren, dat is niet in geld uit te drukken, dat is heel waardevol.”
Emmaüsgangers
Als bijbels voorbeeld voor praten tijdens het wandelen noemt ze de Emmaüsgangers. Deze praktijk van al doende praten herkent ze ook bij Youth Alpha, waar cursisten voorafgaand aan de cursusavond samen eten. Hier ontstaan vaak al hele fijne ontspannen gesprekken.
“Ik hoop dat ik op deze manier van praten iets van de liefde van God kan uitstralen”, legt Sjoukje haar zoektocht uit naar haar doel in dit leven. Ze vroeg God in gebed om te helpen bij het maken van keuzes in haar leven en de onderwerpen praten met mensen en wandelen in de natuur bleven steeds maar weer terug komen. “Graag lever ik een bijdrage in het omzien naar elkaar, iets wat ook één van de opdrachten is die we vanuit de Bijbel krijgen.”
Aan het einde van een gesprek vraagt Sjoukje vervolgens of het op deze manier voldoende is. “Natuurlijk kan het zo zijn dat er meer gesprekken nodig zijn en dat is ook altijd mogelijk.” Sommige processen kosten nu eenmaal meer tijd en dan kun je nog eens terugkomen op het onderwerp. “We zien wel hoe het loopt, ik weet zeker dat ik er zelf ook nog heel veel van leren.”
Of ze het druk gaat krijgen, daar heeft Sjoukje nog geen idee van van, maar ze denkt wel dat er veel mensen zijn die behoefte hebben aan een luisterend oor. “Je verhaal eens doen zonder dat dit meteen dusdanig zwaar wordt opgevat dat er doktersverwijzingen naar psychologen nodig zijn”, probeert ze bijvoorbeeld.
Haar werkgebied kent nagenoeg geen grenzen en gaat dan ook verder dan de kerkgemeenschap en het dorp waar ze bij hoort en woont. Gelovig of ongelovig, lid van een kerkgemeen-schap of niet, het maakt voor mij geen verschil”, maakt ze duidelijk dat we elkaars gelijken zijn die elkaar ontmoeten. “Als mensen met me willen bidden, dan kan dat ook, het hoeft niet. Ik heb er echt zin in, hoop op mooie ontmoetingen en ben benieuwd wat er op mijn pad komt.”
(dit interview is gepubliceerd in De Regenboog van september 2016)