Wat is de definitie van een goede preek? Met die vraag in mijn achterhoofd heb ik enkele jaren terug mezelf al eens uitgenodigd voor een preekbespreking na afloop van een dienst. In de kerkdienst bespeurde ik namelijk een aantal mensen die wel heel erg op zaten de letten met een vragenformuliertje op schoot en dan is mijn interesse als verslaggever natuurlijk wel erg snel gewekt.
Het bleken punten van aandacht voor een preekbespreking te zijn en als oplettende redacteur van het gemeenteblad vond ik dat ik me daar wel in mocht mengen en ik stuitte daarbij allerminst op weerstand.
En zo toog ik samen met het oplettende gezelschap – uiteraard had ik ook goed mijn best gedaan om op te letten – na de dienst met een bakje koffie naar een ver-gaderruimte.
“Het klinkt als een klok en alles klopt van A tot Z”, zo luidde het eerste commentaar dat werd gegeven en ook de tweede, de derde en de vierde reactie bevatten niet anders dan compl-menten. Bijna voel ik me gedwongen om de kritiek die ik me had bedacht maar ietwat bij te stellen, maar ik houd me toch maar bij mijn eigen visie en geef mijn commentaar dat niet alleen positief is.
“Het zal allemaal wel kloppen wat er zoal gezegd is en alles zal wel in de Bijbel staan, maar ik kon de lijn van het verhaal niet volgen en er bovendien geen boodschap uit halen”, zo vat ik mijn ding samen. Ik hecht altijd de meeste waarde aan een verkondiging waar ik ook iets mee kan doen en de rest van de week over na kan denken. De link van de preek naar de praktijk – de toepassing – vond ik ietwat ontbreken, maar dit kan natuurlijk ook aan mij hebben gelegen…
Wat de rest van de aanwezigen allemaal hebben gezegd is over-wegend positief, het was alsof ik even een steen in rustig water gooide en durfden er nu ook meer mensen ietwat kritischer te oordelen. Af en toe hoor ik de mening dat de preek het belangrijkste gedeel-te van de dienst is. Nou, dat geldt voor mij in ieder geval niet, en al helemaal niet wanneer ik er geen boodschap uit kan halen.
Ik vind bijvoorbeeld het samen zijn met broeders en zusters een belangrijk ingrediënt voor een kerkdienst en ook het samen zingen van liederen en bidden vind ik onmisbaar. Het is net als met de hand en met de voet – de één kan niet zonder de andere – de optelling van al deze ingrediënten die een kerkdienst tot een fijn en compleet geheel maken, en als we de informatie die tot ons komt in een verkondiging dan ook nog eens samen delen, bespreken en verder vertellen aan wie het maar wil horen, dan pas voeren we ook daadwerkelijk de opdracht uit om het evangelie te verkondingen en alle volken tot discipelen te maken.
“Het is een goede predikant, hij heeft wel drie kwartier gepreekt”, zo hoor ik na afloop van de bespreking in de wandelgangen een oudere broeder zeggen die waarschijnlijk lengte en kwaliteit aan elkaar verbindt.
Nou, misschien heb ik er dan geen verstand van, maar ik vind een dominee die in tien minuten een duidelijke boodschap kan overbrengen een knappere kerel dan iemand die daar drie kwartier voor nodig heeft en dan nog niet duidelijk is geweest.
Wat mij betreft mogen we wel vaker een preekbespreking houden, gewoon, zo af en toe onder het genot van een bakje koffie na de dienst. Daar kan niet alleen de dominee iets van leren, ook de luisteraars kunnen elkaar wijzen op opmerkelijke zaken en ook voor degene die er niets van begrepen heeft zijn er wellicht nog duidelijkheden te behalen; preekbespreking is zeker en vast leerzaam voor iedereen.
(deze column is gepubliceerd in De Regenboog van mei 2016)